Köşeli Ayraç ( [ ] )

Köşeli ayraç, Türkçe’de kullanılan noktalama işaretlerinden bir tanesidir. Kullanım alanları diğer noktalama işaretlerinden azdır. Ancak tüm noktalama işaretlerinde olduğu gibi kullanılması büyük önem taşımaktadır.

Köşeli Ayraç Görevleri

Noktalama işaretleri kullanıldıkları cümlelere anlam ve güç kazandırmaktadır. Ayrıca bazı noktalama işaretleri yazının okunurken vurgulanması gereken yerleri de belirtir. Köşeli ayraç kullanımında herhangi bir vurgu belirtilmez. Ancak kullanıldığı cümlelerin daha anlaşılır olmasına katkı sağladığı bilinmektedir.

Her noktalama işaretinin yazımda bir görevi ve kuralı bulunmaktadır. Herhangi bir noktalama işareti diğerinin yerine kullanılamaz. Böyle bir kullanım yazım yanlışlarına neden olmaktadır. Köşeli ayraç da yazımda birkaç göreve sahiptir. Köşeli ayraç görevleri:

• Bir yazımda iç içe ayraç kullanımlarında köşeli ayraç kullanılmaktadır. En dışa köşeli ayraç, daha içe ise yay ayraç kullanılmalıdır.
• Bir kaynak belirtilirken kullanılan kitap ya da makalelerin künyeleri hakkında bilgi vermek için köşeli ayraç kullanılmaktadır.
• Metinlerin aktarılmasında, çevrilmesinde ya da alıntılarında bu metni kullanan kişinin sonradan ekleme yaptığı yerleri belirtmek için köşeli ayraç kullanılır.
• Aktarılan bir metinde, yazar tarafından yapılan bir yanlışlığın düzeltilmesi için köşeli ayraç kullanılır.

Köşeli Ayraç Örnekleri ve Kullanım Alanları

Köşeli parantez olarak da bilinen köşeli ayraç sık kullanılmasa da gereken yerlerde kullanılması önem taşıyan bir noktalama işaretidir. Kullanıldığı cümlelerde okuyucuya doğru bilgiyi aktarmak, eksik bilgiyi tamamlamak gibi görevlere sahiptir. Köşeli ayraç örnekleri ve kullanım alanları:

• Gazi Mustafa Kemal [Atatürk], kazandığı savaş ve başarıların yanında Nutuk, Geometri gibi kitapları da yazmıştır. (bilgilendirme)
• Mustafa Kemal Atatürk 9 Kasım 1938 [10 Kasım 1938] tarifinde hayata gözlerini yummuştur. (düzeltme)
• Pek çok şey icat eden Leonardo da Vinci [filozof, mimar, mühendis, ressam müzisyen (Nisan 1452 – Mayıs 1519)] ünlü tablo Mona Lisa’yı yapmıştır. (iç içe parantez)
• İki durum arasındaki fark[ın] yaşam koşullarının değişmesinden kaynaklandığını belirtti.

Köşeli ayraç, daha çok bilgilendirme amaçlı kullanılan bir noktalama işaretidir. Yazı yazarken çok tercih edilmese de bazı durumlarda oldukça ihtiyaç duyulmaktadır. Doğru alanda kullanıldığında okuyucu için oldukça faydalı olmaktadır.