Uzun Çizgi (–)
Duygu ve düşüncelerimizi aktarmada bize yardımcı olan, yazı dilinde aktarmak istediklerimizi daha anlaşılır şekilde ifade edebilmemizde araç olan noktalama işaretlerinden biri de uzun çizgidir. En önde gelen görevi konuşmalardan önce kullanılmasıdır. Bundan dolayıdır ki diğer adı da konuşma çizgisidir. Roman, hikaye, destan gibi uzun ve karşılıklı konuşmaların çok olduğu edebi eserlerde sıkça karşılaşırız. Çok görevi olmayan uzun çizgi tiyatro metinlerinde ise konuşan kişilerin belli olasını sağlayan, konuşan kişinin konuşması başlamadan önce konulan noktalama işaretidir.
Uzun Çizgi İle İlgili Örnekler
- Fatma: — Ben yıllardır seni bekledim bu çınar ağacının altında. Nasıl beklemedin dersin?
Ahmet: — Eğer beklemiş olsaydım döndüğümde evlenmiş olmazdın.
Fatma: — Ahmet öldü dediler, çok gözyaşı döktüm ama babam ölen adam için daha kaç yıl gözyaşı dökeceksin, dedi. Beni Mehmet ile evlendirdiler.
- Aslan: — Ben ormanların kralıyım, ilk sözü ben söylerim.
Fil — Ben aranızda en büyük olanınızım, ilk sözü ben söylerim.
Kurt — Asıl aranızda ilk sözü söylemesi gereken benin çünkü ben hem çok hızlı koşuyorum hem de en uzaktaki kokuyu bile alabiliyorum.
- —Merhaba, hoş geldiniz. Adınızı öğrenebilir miyim?
— Adım Fatih.
— Öğrenim düzeyiniz nedir ve hangi okuldan mezun oldunuz?
— Lisans mezunuyum ve Marmara Üniversitesi mezunuyum.
- — Anne ne zaman gideceğiz tatile?
— Baban yıllık izin alınca gideceğiz kızım.
- Savaşın en şiddetli anındayken bir anda arkadaşım acıyla bağırdı:
— Bacağım… Bacağım…
Feryat eden sesini duyduğumuzda anladık ki bir şey olmuştu.
— Ne oldu Osman, diyerek koştum yanına ama çok geç kalmıştım.
- Günler günleri kovalıyorken biz de sıcak bir ağustos akşamında balkonda oturuyorduk ki aşağıdan bir ses geldi:
— Filiz… Filiz…
Tanıdık bir sese benzemiyordu fakat adım ile sesleniyordu. Oturduğum yerden kalktım ve aşağıya baktım. Karşımda kimi göreyim, liseden çok yakın arkadaşım Seda.