Kategori arşivi: Yay Ayraç İşareti

Yay Ayraç ( ) Kullanımı

Yay Ayraç ( ) Kullanımı

Yay ayraç metinlerde sıklıkla kullanılan noktalama işaretlerinden biridir. Yay ayracın bir diğer adıysa ayraçtır. Her ikisi de aktif olarak kullanılmaktadır. Yay ayracın diğer noktalama işaretlerinde olduğu gibi kullanıldığı yere göre değişen birden çok anlamı vardır. Yay ayraç kullanımı şu şekillerde geçekleşir;

  1. Cümle içi ya da cümle sonundaki anlam bütünlüğünü sağlayacak ek bilgilerin verilmesi amacıyla kullanılırlar. Yay ayraç içinde de bir cümlenin varlığı kabul edilerek uygun noktalama işaretleri eklenmelidir. “ Bu yörenin insanları ( Bu insanları kendi yöremdeki insanlara tercih ederim.) ellerinin açıklığıyla meşhurdur.”
  2. Özel ya da cins isimlere ait ekler ayraçtan önce kullanılırlar. Örneğin: Yunus Emre’nin ( 1240?-1320)…
  3. Tiyatro metinlerinde ya da senaryolarında o sırada konuşan kişinin durumu hakkında bilgiler vererek metnin tiyatroya daha hakim olması için kullanılır.

-“Allah rızası için su ver ağabey( Abisi Hikmet’e yalvarırcasına bakarak ve gözlerinden yaşlar akarak.)”

  1. Yay ayraç bazen alıntı yapılan esere ait künye bilgilerini göstermek amacıyla kullanılır. Örneğin: Ne hasta bekler sabahı, ne taze ölüyü mezar. (Necip Fazıl Kısakürek)
  2. Bir cümle içindeki kinayeli kelimeler ünlem işaretiyle belirtilir. Bu belirtme sırasında karışıklık olmaması amacıyla ünlem işareti parantez içine alınır. Ya da bir bilgi hakkında belirsizlik varsa bunu belirtmek için konulan soru işareti yay ayraç içine alınır. “Sen ne kadar güzel (!) bir insanmışsın. Yunus Emre’nin 80 yıl (?) kadar yaşadığı bilinmektedir.”
  3. Bir yazıdaki maddelerin harf ya da rakamla gösterilmesi sırasında da yay ayraç kullanılır. Örneğin: 1) 2) A) B)

Yay Ayraç Örnekleri

Yay Ayraç (  )

Edebi metinlerde sıkça karşılaştığımız yay ayracın bir diğer adı da parantezdir. Bazen cümle içinde bazen cümle sonunda kullanılır. Yazdığımız cümlede açıklanacak bir şey varsa cümlenin içinde ya da cümle bittikten sonra yay ayraç içinde açıklamasını yaparız. Bunun dışında kelimelerin başka anlamlarını da eklemek istersek parantez içinde belirtiriz. Cümlede alaycı bir ifade varsa bunu okuyucunun anlaması için yay ayraç içinde ünlem koyarak aktarırız. Yazılarda madde başlıklarını belirtirken de yay ayraçtan faydalanabiliriz. Tiyatro metinlerinde oyuncunun yapacağı hareketleri, jest ve mimikleri parantez içinde gösteririz.

Yay Ayraç İle İlgili Örnekler

  • Gökyüzünde dalgalanan al (kırmızı) bayrağımızı gördükçe çok gururlanıyorum.
  • O kadar zayıflamış ki (!) arabaya binince araba sallandı.
  • Gözleri bir güzel bir güzel ki (!) biri o tarafa biri bu tarafa bakıyor.
  • Kemal (ayaklarını uzattığı koltuktan indirerek):

– Sen bilgisayardaki gizli bilgileri nasıl verirsin o kadına?

Feride (korkulu gözlerle adımlarını geri geri atarak):

– Ben o dosyada gizli bilgilerin olduğunu bilmiyordum. Eğer bilseydim yollar mıydım?

  • Sulandığı zaman çürümeye başlayan çiçekleri maddeler halinde sıralayalım:
  1. a) Orkide
  2. b) Emel Çiçeği
  3. c) Menekşe
  • Muhammed bin İbrahim el-Fezari (?-796) matematik ve astronomi hakkında araştırma yapan ve bilimsel gelişmeye faydası olan bir bilim insanıydı.
  • Hayatımda hiç bu kadar mesut olduğumu, içimin bu kadar genişlediğini hatırlamıyordum. Bir insanın diğer bir insanı, hemen hemen hiçbir şey yapmadan, bu kadar mesut etmesi nasıl mümkün oluyordu? (Sabahattin Ali/ Kürk Mantolu Madonna)
  • Atanmayı beklediğim memlekete değil de dağlık bir yere (dağ dedimse pek insanın olmadığı bir yer anlamında dedim) atandım.

● “Biz cahil dediğimiz zaman, mektepte okumamış olanları kastetmiyoruz. Kastettiğimiz ilim, hakikati bilmektir. Yoksa okumuş olanlardan en büyük cahiller çıktığı gibi, hiç okumak bilmeyenlerden de hakikati gören gerçek alimler çıkabilir.”(Mustafa Kemal Atatürk)

Yay Ayraç Ne Anlama Gelir?

Yay Ayraç Ne Anlama Gelir?

Yay ayraç ne anlama gelir sorusunun cevabını bu yazımızda sizler için detaylıca ele aldık. Yay ayraç genel olarak cümle içinde anlamı bütünleyen fakat cümle dışında kalan ek bilgileri belirtme amacıyla kullanılmaktadır. Sıklıkla karşımıza çıkan yay ayraç () birçok alanda kullanılmaktadır.

Yay ayraç ne anlama gelir, yay ayraç nerelerde kullanılır, yay ayraç kullanım örnekleri sorularına yanıt verdiğimiz bu yazımızı okuyarak sizlerde ödevlerinizi hazırlayabilirsiniz. TDK’ye göre hazırladığımız bu bilgilendirici içeriğimizi kullanarak rahatlıkla sınavlarınıza çalışabilirsiniz.

Yay Ayraç Nerelerde Kullanılır?

Yay ayraç kullanım alanı oldukça geniştir. İşte Maddeler ile yay ayracın görevleri:

  • Cümle içinde ek bilgileri belirtirken kullanılır.
  • Cins ya da özel isme ait ek, ayraçtan önce yazılır.
  • Bir içerikte maddeleri gösterirken kapama ayraç olarak kullanılır.
  • Şüpheli olarak belirtilen durumlarda kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır.
  • Tiyatro oyunu eserlerinde ya da senaryolarda konuşanın durumunu belirtme amacıyla kullanılır.
  • Alıntılarda metin sonunda yazarın adını künye olarak belirtme amacıyla kullanılır.
  • Sözlerde kinaye, küçümseme gibi anlamları ifade etme amacıyla kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır.

Yay Ayraç Kullanım Örnekleri Nelerdir?

Yay ayraç kullanım örneklerini inceleyerek anlamanızı daha iyi bir şekilde pekiştirebilirsiniz. İşte kullanım örnekleri:

  • Her zaman söylemişimdir, bu işler böyle olmaz ( bu kız kaçırma işleri işte ) ama dinlemediler beni.
  • Aslında Mevlana ( ?-1273 ) herkesi insan görmüştü.
  • 1) I) A) gibi durumlarda kullanılır.
  • Şahıs dün gece saatlerinde nerede olduğunu bilmiyormuş ( ? ) bizim tahminimiz öyle değildi.
  • Ey Türk gençliği! Birinci vazifen; Türk istiklalini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. ( Mustafa Kemal ATATÜRK )
  • O da kendini bir şey sanıyor ( ! ) daha dün geldi buraya.

Sizde bu örnekleri arttırarak daha iyi çalışmalar hazırlayabilirsiniz.

Yay Ayracı Nerelerde Kullanılır?

Yay Ayraç

Yay ayracı en çok kullanılan noktalama işaretlerinden birisidir. Metin içlerinde herhangi bir şeye atıf yapmak amacı ile ortaya konur. Özellikle bir şeyi belirtmek amacı ile kullanımı söz konusu olmaktadır. Bu kullanım bir özel isim için olacağı gibi farklı bir isim için de ortaya konabilir.

Yay Ayracı Nerelerde Kullanılır?

A) Kelimeleri açıklamak amacı ile kullanılır.

  • Bazı ad soylu kelimeler (zamir, sıfat) gibi kelimeler görev alır.

B) Cümle içinde bir kişiden bahsederken de kullanımı söz konusu olmuştur.

  • Halit Ziya Uşaklıgil (1866- 1945) yılları arasında eser veren bir yazardır.

C) Eş anlamlı kelimeler kullanılırken de yay ayracının belirtilmesi söz konusu olmaktadır.

  • Seninle artık el (yabancı) gibi olduk. Burada eş anlamlı bir kelime kullanımından dolayı yay ayracına yer verilmiştir.

D) Tiyatro ve drama metinlerinde de bu tür kullanımlar söz konusu olmaktadır.

  • Ahmet ellerini başına koyarak (yeter artık) dedi. Burada bir söz öbeğine yer verilmiştir. Bu söz öbeğinden dolayı da yay ayracının kullanımı devreye girmiştir. Çünkü bir tiyatro metni içinde geçen bir konuşma öbeği burada karşınıza çıkmıştır. Bundan dolayı yay ayracı ihtiyacı doğmuştur.

E) Maddeleme ve sıralama yapılırken de yay ayracı kullanımı devreye girer.

  • 1) gibi bir kullanım çok sık karşınıza çıkmıştır. Genelde hem sayılar hem de harfler sıralanırken bu tür yay ayracı kullanılır. Çünkü sıralamaya dikkat çekmek amacı ile bu kullanıma yer verilir. Çünkü bu tür sıralama isimlerinin karışmaması da gerekir. Bu yüzden ayraç kullanımı devreye girer.

F) Herhangi bir isme vurgu yapmak amacı için de kullanımı devreye girer. Bu kullanım şu şekilde örneklenebilir.

  • Ben aslen (Selanik) doğumluyum. Burada aslen nerede doğduğu belirtilmiştir. Bu belirtmeden dolayı da ayraç içinde kullanımı söz konusu olmuştur. Burada sadece bir il ya da ülke ismi değil herhangi özel olan bir isim de kullanılır. Cümle içinde sadece özel isimler için değil herhangi bir söz öbeği için de kullanımı söz konusu olmaktadır. Ayraç sadece bir isme ya da kelimeye yönelik vurgu yapmak amacı ile kullanılır.

Yay Ayraç ile İlgili Örnekler

Yay Ayraç ( () )

Yay ayraç, parantez olarak da bilinen bir noktalama işaretidir. Metinlerde pek önemsenmeyen yay ayraç aslında pek çok alanda kullanılmaktadır. Anlam karmaşasının önlenmesinde ya da açıklamaların yapılmasında yay ayraç kullanımı yaygındır.

Yay Ayraç Görevleri

Yay ayraç görevleri oldukça fazla olan bir noktalama işaretidir. Yay ayraç cümle yapısı ile doğrudan ilgisi olmayan ancak okuyucuya açıklama yapmak için kullanılan kelime ya da kelime gruplarının cümleden ayrılmasında kullanılır. Ancak, yani ile yapılan açıklamaların yay ayraç içene alınmaması gerekmektedir.

Konuşmanın olduğu andaki konuşan kişinin duygu, hareket ve ortamın durumunu anlatan cümlelerde yay araç kullanılır. Bu kullanım daha çok tiyatro ya da senaryo yazımlarında göze çarpmaktadır.

Bir alıntının yapıldığı eserin adı ya da alıntının sahibi yay ayraç içerisinde gösterilir.

Bir metinden alıntı yapılan cümlelerde kullanılmayan kısımlar yay ayraç içerisinde üç nokta (…) ile gösterilir. Bu kullanım işaretin olduğu yerde de metnin olduğunu anca alıntılanmadığını gösterir.

Şüpheyle karşılanan bir bilgide ya da kesin olmayan durumlarda yay ayraç içerisinde soru işareti (?) kullanılır. Ayrıca kinaye bildiren cümlelerde yay ayraç içerisinde ünlem işareti (!) kullanımı da göze çarpmaktadır.

Bir maddelemede yay ayraç kullanılır. Ayrıca yabancı kelimelerin telaffuzlarında yay ayraç kullanımı görülmektedir.

Yay Ayraç Kullanımına Örnekler

Yay ayraç kullanımına örnekler:

  • Okul yolunda (yol demeye bin şahit isteyen boş araziden bahsediyorum) ne zaman onu görsek nefes nefese selam verirdi.
  • TDK’nin (1932) bugüne kadar Türkçe’ye ve bu dili öğrenmek isteyenlere sağladığı katkıların ödüllendirilmesi gerektiğine inanıyordu.
  • Genç Adam – (hiç kimse ile konuşmadan sevgilisinin karşısına gelir.) Ben askerden dönünceye kadar unutma beni.
  • Hattı müdafaa yoktur. Sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. (Mustafa Kemal Atatürk)
  • Sabah erkenden uyandı. Her zamanki gibi kahvaltı hazırladı. (…) Geçe işten eve dönerken aklından geçen tek şey bir an önce uyumaktı.
  • Hiç kin tutmayan biri (!) olduğunu söylüyor.
  • Şems-i Tebrizi (? / 1247) ile Mevlana’nın dostluğunu bilmeyen yoktur.
  • İki tip ünlü harf vardır:
  1. Kalın ünlüler
  2. İnce ünlüler
  • Cümlelerde ön ad (sıfat) kullanımı oldukça önemli ve yaygındır.

Yay Ayraç İşareti Nedir Nerelerde Kullanılır

Yay Ayraç İşareti Nedir?

Yay ayraç işareti nedir, diye baktığımızda bu işaretin parantez olarak da adlandırıldığını görebiliriz. Bir metin içerisinde karşı tarafa anlatılan konu hakkında ek bilgi vermek istendiğinde kullanılmaktadır. Ancak yay ayracın kullanımı bununla da sınırlı değildir.

Çok sık bir şekilde kullanılması estetik olmaz ve okuyucuyu sıkar. Ancak gerekli yerlerde kullanıldığında okuyucuya anlatılmak istenen asıl mesajların çok iyi bir şekilde verilmesini sağlar ve gerçekten de cümle içerisinde önemli bir yeri bulunmaktadır.

Bunun dışında farklı ayraç türlerini de, köşeli ayraç gibi, görebilirsiniz. Ancak bunların yay ayraçtan farklı kullanım alanları bulunmaktadır.

Yay Ayraç İşareti Nerelerde Kullanılır?

Yay ayraç işareti nerelerde kullanılır, diye baktığımızda karşımıza pek çok farklı yer çıkmaktadır. İşte yay ayracın kullanım alanları:

  • Tümce içerisinde yer alan ama cümlenin ögelerinden biri olmayan açıklamaları belirtmek için kullanılmaktadır.
  • Herkes tarafından bilinen, tanınan bir kimsenin doğum tarihi ve ölüm tarihini belirtmek için kullanılmaktadır.
  • Tümce içerisinde eş anlamı ya da yakın anlamlı kelimeleri vermek için kelimenin hemen ardından kullanılır.
  • Senaryo metinlerinde oyunların rolü sırasında nasıl bir eylemde bulunması gerektiğini açıklamak için kullanılmaktadır.
  • Sıralama ya da maddeleme yaparken sadece kapatma ayracı kullanılmaktadır.
  • Ara söz belirtmek için virgül yerine tercih edilebilir.
  • Cümle bittikten sonra cümle hakkında örnek vermek için kullanılabilir.

Yay Ayraç İşareti ile İlgili Örnekler

Aşağıda yer alan yay ayraç işareti ile ilgili örnekler yukarı bahsedilen her bir maddenin sırasına göre verilecektir:

  • Geçenlerde bir gün karşı taraftan gelen (kırmızı gömlekli) kişiyi seçebilmek için gözlerimi çok zorladım.
  • Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938) dünyaya Selanik’te gözlerini açmıştır.
  • Tümce (cümle) ögeleri konusunu geçen hafta okulda işlemiştik.
  • Ahmet (hızlı bir şekilde öne eğilerek) ‘’Koşun buraya!’’ diye bağırır.
  • ‘’1)’’ veya ‘’1.)’’ şeklinde madde başında kapama yay ayracı konulabilmektedir.
  • Geçenlerde (her zaman olduğu gibi) Rüstem Abi bize çaya geldi.
  • Türkçede kullanılan çekim ekleri özel kelimelere geldiklerinde kesme işareti ile ayrılırlar. (Ablam Özlem’e gibi.)

Yay Ayraç İşareti ile İlgili Ödevler

Yay ayraç işareti ile ilgili ödevler verildiğinde bu konu hakkında ilk olarak yaptığımız açıklamalara sonra da arkasından hemen verdiğimiz örneklere iyice bakmalısınız. Bu sayede yay ayraç ya da parantezin kullanım alanlarının ne olduğu ile ilgili hem kafa karışıklığınız gidecektir hem de ödevlerinizi daha rahat kendinizi ifade ederek, kendi cümleleriniz ile yapabileceksiniz.

Ödevleriniz için kendiniz birer örnek mutlaka her bir madde için oluşturmalısınız ki bu konu aklınızda iyice yer edinebilsin. Bu sayede ömür boyunca aklınızda yay ayracın kullanım alanları ve amaçları kalabilsin.

Yay Ayraç İşareti Ne Anlama Gelir?

Yay ayraç işareti ne anlama gelir? Cümle içerisinde yay ayracın ne anlama geldiğini belirlemek için hangi amacının kullanılmış olduğuna bakmak gerekir. Bunun için de yay ayracın kullanım amaçlarını çok iyi bilmek gerekmektedir.

Sizin için bu metnimiz içerisinde yay ayracın tüm kullanım sebeplerini ve de her birinin örneğini verdik. Bunları inceleyerek özümsedikten sonra bu konu ile ilgili herhangi bir probleminiz kalmamış olacaktır. Sonrasında rahatlıkla cümle içerisinde yay ayracı kullanabilir ya da gördüğünüzde ne anlama geldiğini rahatlıkla kavrayabilirsiniz.

Çok sık olmasa da özellikle roman okurken, tiyatro metni okurken ya da herhangi bir başka yerde okuma, yazma işlemi yaparken karşımıza yay ayracın kullanıldığı ya da kullanılması gerektiği bir yer karşınıza çıktığınızda bu metin sayesinde artık aklınızda herhangi bir soru işaretinin kalmayacağını umut ederiz.