Etiket arşivi: iki nokta nerelerde kullanılır

İki Noktanın Nerelerde Kullanılır?

Türk gramer yapısında bulunan noktalama işaretlerinden birisi de (:) iki noktadır. Hem matematik alanında hem de dil bilgisi alanında kullanılmaktadır.  En çok metinlerde ve yazışmalarda yer almaktadır. Bu metin ve yazışmalar incelendiği zaman iki notanın kullanım alanı ve görevlerini daha doğru anlamak mümkündür. Sözlük içeriğinde isim olarak görülmesine rağmen cümle içlerinde özel açıklama ve anlam gösteren bir işarettir.

İki Noktanın Nerelerde Kullanılır?

A) Açıklama içeren alanlarda kullanılır.

  • Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerinden Hayrullah
  • Bestesiz: bestesi olmayan
  • Yeni harfler geldikten sonra eski yazımız ile tek bir kelime bile yazmayan sadece iki kişi bilirim: İnönü ve Atatürk.
  • Sıfat: isimlerin önüne gelerek onların nicelik ve niteliklerini belirten kelimeler.
  • Bu işin en sağlam yolu şudur: Bilinenden şaşmamak
  • Kelimeler genelde ikiye ayrılır: Fiiler ve isimler.

B) Kendisinden sonra gelen örnek verilen cümlelerde sonda kullanılır.

  • Milli Edebiyat içerisinde akım temsilcilerinden birkaçı şunlardır: Halide Edip Adıvar, Ömer Seyfettin, Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp…

C) Bir cümle sonunda alıntı bir cümle bulunuyorsa iki nokta işreti getirilir.

  • O başarının sırrını bir kelimeyle ifade eder: Azim
  • Çocuk merakla sordu: “Bana ne aldın?”

D) Karşılıklı diyalog içeren konuşmalarda kimin konuştuğunu belirttikten sonra da iki nokta kullanılır.

  • Koro: Göğe erer başımız başınla senin!
  • Bilge Kağan: Türklerim işitin!
  • Üstten gök çökmedikçe, alttan yer delinmedikçe
  • Ülkenizi, törenizi kim bozabilir sizin?
  • -Arpayla buğday dışında ne biter bu topraklarda?

Ziraatçi sayar:

-Pancar, yulaf, mercimerk, nohut…

E) Ses biliminde uzun okunacak olan ünlülerden sonra iki nokta kullanılır.

  • İ:cat,
  • A:ile,
  • Di:nen,
  • Ceva:hir,
  • Ka:til…

F) Kütüphanecilik alanında eser ve yazar adları arasına iki nokta getirilir.

  • Ömer Seyfettin: Kaşağı
  • Sabahattin Ali: Sırçaköşk
  • Yahya Kemal Beyatlı: Kendi Gök Kubbemiz
  • Zülfü Livaneli: Serenad
  • Ali Ural – Posta Kutusundaki Mızıka

G) Matematik alanında bölme işareti yerine kullanılabilir.

  • 12 : 6 = 2
  • 50 : 2 = 25
  • 80 : 4 = 20
  • 2 : 2 = 1
  • 60 : 30 = 2
  • 46 : 2 = 23

İki Nokta ile İlgili Ödevler

İki Nokta ( : )

İki nokta, dilimizde kullanılan noktalama işaretlerinden bir tanesidir. Noktalama işaretinin haricinde matematikte de iki noktaya rastlanır. Metinlerde genelde açıklama yapılan cümleden sonra kullanılır. İki nokta sonrasında açıklanan kelime ya da kelimeler yazılır.

İki Nokta Ne Zaman Kullanılır?

İki nokta, pek çok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlarda noktalama işareti yanlış kullanılırsa anlam karmaşası ya da cümle düşüklüğü oluşacaktır. İki nokta kullanımından sonra daha çok örnek verilir ya da açıklama yapılır. İki nokta ne zaman kullanılır? Kullanım alanları:

  • İki nokta kullanımından sonra açıklama yapılır ya da örnek verilir.

Örnek: İki nokta örneği verildi. (örnek)

Madde: Boşlukta yer kaplayan ve bir kütleye sahip tüm varlıklar.   (açıklama)

  • Bir cümle alıntılamadan önce iki nokta kullanılır.

Örnek: Ali sinirle sordu: “Benim kalemimi kim aldı?”

  • Karşılıklı olan konuşmalarda, konuşacak kişi belirtildikten sonra iki nokta kullanılır.

Örnek: Ali:

-Eve gelirken ekmek alır mısın?

  • Kütüphanecilik işinde yazarların ve eserlerinin arasında iki nokta kullanılır.

Örnek: George Orwell: Hayvan Çiftliği

  • Ağ adreslerinin yazımında iki nokta kullanılır.

Örnek: https://www.tdk.gov.tr

  • Matematikte bölme işaretinin yerine iki nokta kullanılır.

Örnek: 45 : 5 = 9

  • Ses bilgisinde, daha çok sözlüklerde karşılaşılır, uzun ünlünün gösteriminde kullanılır.
  • Kesir ve oran belirtirken iki nokta kullanılır.

Örnek: Bu parayı 1:5 oranında yatırıma kullanacağım.

  • Dini kitaplarda sure ve ayet belirtilirken iki nokta kullanılır.

Örnek: Fatır 35:15

İki Nokta Kullanırken Uyulması Gereken Yazım Kuralları

İki nokta kullanılırken uyulması gereken yazım kuralları bulunmaktadır. Yazım kurallarına uymak hem anlayışı güçlendirecek hem de metne ne kadar özenildiğini belirtecektir. İki nokta öncesindeki kelimeye bitişik yazılır ve sonrasında gelen kelime ile arasında boşluk bulunmalıdır.

Metin içerisinde kullanılan iki noktadan sonra bir cümle başlıyorsa cümlenin ilk harfi büyük yazılmalıdır. Örnek: Bu kural unutulmamalıdır: Sağlıklı olmak için günde 2 litre su içmelisiniz.

Metinlerin içerisinde kullanılan iki nokta işaretinden sonra cümle yazılmıyorsa, yüklemsiz kelime ya da kelime grupları kullanılıyorsa küçük harfle başlamalıdır. Örnek: Marketten alınması gereken malzemeler var: deterjan, yağ ve tuz.